با گذشت بیش از یک دهه از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران، یکی از مهم‌ترین چالش‌های دولت‌ها همواره شفاف‌سازی، ساماندهی و عدالت‌محوری در توزیع یارانه‌ها بوده است.
در همین راستا، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به تازگی سامانه‌ای با عنوان «سیمین» راه‌اندازی کرده که هدف آن ارائه‌ی خدمات یارانه‌ای به‌صورت متمرکز، شفاف و الکترونیکی است.
این سامانه به‌عنوان گامی مهم در مسیر تحول دیجیتال نظام رفاه اجتماعی معرفی شده و قرار است فصل تازه‌ای در نحوه‌ی تعامل مردم با خدمات یارانه‌ای رقم بزند.
هدف از راه‌اندازی سامانه سیمین
سامانه سیمین با هدف تجمیع و یکپارچه‌سازی تمامی خدمات مرتبط با یارانه‌های نقدی و غیرنقدی طراحی شده است.
پیش از این، یارانه‌بگیران برای تغییر شماره حساب، مشاهده وضعیت پرداخت‌ها، یا پیگیری اعتراض‌ها مجبور بودند از چند سامانه مجزا استفاده کنند.
اما سیمین آمده است تا این فرآیندها را در یک بستر واحد ارائه دهد و نیاز به مراجعه حضوری یا استفاده از چندین درگاه مختلف را از بین ببرد.
از دید سیاست‌گذاران، سیمین بخشی از برنامه‌ی کلان «دولت هوشمند» است و هدف اصلی آن کاهش بروکراسی، افزایش شفافیت و تسهیل دسترسی مردم به حقوق مالی خود عنوان شده است.
خدمات و امکانات سامانه سیمین
سامانه سیمین به عنوان یک پلتفرم جامع، مجموعه‌ای از خدمات کلیدی را برای یارانه‌بگیران ارائه می‌دهد. مهم‌ترین این خدمات عبارت‌اند از:
۱. ثبت و تغییر شماره حساب بانکی
کاربران می‌توانند بدون مراجعه حضوری، شماره حساب یا کارت بانکی خود را برای دریافت یارانه نقدی به‌روزرسانی کنند.
این امکان به‌ویژه برای کسانی که حساب آن‌ها مسدود یا تغییر کرده است، بسیار کاربردی خواهد بود.
۲. مشاهده اطلاعات خانوار
سامانه سیمین با اتصال به پایگاه‌های اطلاعاتی رسمی همچون سازمان ثبت احوال کشور، امکان مشاهده و به‌روزرسانی ساختار خانوار را فراهم کرده است.
کاربران می‌توانند اعضای خانوار، تغییرات ازدواج یا فوت را مشاهده کنند و در صورت نیاز، درخواست اصلاح ثبت دهند.
۳. ثبت‌نام برای کالابرگ الکترونیک
یکی از مهم‌ترین بخش‌های سامانه، مدیریت کالابرگ الکترونیک است.
یارانه‌بگیران از طریق سیمین می‌توانند بخشی از یارانه نقدی خود را به کالاهای اساسی تخصیص دهند و به جای وجه نقد، اعتبار خرید کالا دریافت کنند.
۴. مشاهده سوابق پرداخت یارانه
کاربران قادر خواهند بود تاریخ، مبلغ، و وضعیت هر نوبت واریز یارانه را مشاهده کرده و سوابق مالی خود را بررسی کنند.
این بخش به شفافیت در روند پرداخت‌ها کمک می‌کند و اعتماد عمومی را افزایش می‌دهد.
۵. خدمات آتی و توسعه‌ی آینده
بر اساس گزارش اقتصاد آنلاین، قرار است در آینده خدمات گسترده‌تری نیز از طریق سیمین ارائه شود.
از جمله این خدمات می‌توان به یارانه دارو، سوخت، خرید تضمینی گندم، حمایت از اقشار خاص و سایر کمک‌های غیرنقدی دولت اشاره کرد.
زیرساخت و امنیت اطلاعات
یکی از ویژگی‌های مهم سامانه سیمین، زیرساخت سرویس‌گرای آن (Service-Oriented Architecture) است که امکان ارتباط امن و مستقیم با سایر پایگاه‌های داده‌ی ملی را فراهم می‌کند.
این ارتباط شامل سازمان ثبت احوال، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سامانه‌های بانکی کشور است.
به این ترتیب، داده‌ها به‌صورت یکپارچه تبادل می‌شوند و امنیت و صحت اطلاعات کاربران تضمین خواهد شد.
جایگاه سامانه سیمین در دولت هوشمند
سامانه سیمین را می‌توان یکی از نخستین گام‌های اجرایی در مسیر یکپارچه‌سازی نظام رفاه اجتماعی و خدمات حمایتی کشور دانست.
با اجرای کامل این پروژه، دولت قادر خواهد بود به‌صورت دقیق‌تری دهک‌بندی خانوارها را انجام دهد، یارانه‌ها را هدفمندتر تخصیص دهد و از هدررفت منابع مالی جلوگیری کند.
این سامانه در واقع حلقه‌ی اتصال میان مردم، بانک‌ها، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها محسوب می‌شود.
