ناصر مسعودی، خواننده و آهنگساز نامدار گیلان و از صداهای اثرگذار موسیقی ایران، بامداد پنجشنبه ششم آذرماه در سن ۹۰ سالگی و پس از تحمل دوره‌ای از بیماری و کهولت سن، در یکی از بیمارستان‌های رشت از جهان رفت. درگذشت این هنرمند که به‌خاطر صدای منحصربه‌فردش «بلبل گیلان» خوانده می‌شد، پایانی بر بیش از هفت دهه فعالیت مستمر در زمینه موسیقی محلی و دستگاهی ایران است.
زندگی و آغاز مسیر هنری در رشت و تهران
ناصر مسعودی متولد پنجم فروردین ۱۳۱۴ در محله صیقلان رشت بود. او کوچک‌ترین عضو خانواده بود و پس از درگذشت پدر در سال‌های ابتدایی زندگی، زیر حمایت مادر و خواهر بزرگ‌ترش رشد کرد. خانواده مسعودی در سال ۱۳۲۸ به تهران مهاجرت کردند؛ جایی که او نزد علی‌اکبرخان شهنازی، استاد برجسته ردیف آوازی، به آموختن موسیقی کلاسیک ایرانی پرداخت و پایه‌های تکنیک‌های آوازی‌اش شکل گرفت.
چند سال بعد، در میانه دهه ۱۳۳۰، بار دیگر به گیلان بازگشت. فعالیت در تئاتر و در ادامه پیوستن به رادیو گیلان در سال ۱۳۳۶ از نخستین مراحل جدی فعالیت حرفه‌ای او بود. مسعودی در همین دوران به احمد عبادی و ملوک ضرابی معرفی شد؛ آشنایی‌ای که مسیر او را به برنامه‌های «گلها» و جمع شناخته‌شده‌ترین خوانندگان موسیقی ایرانی گشود.
چهره‌ای چندوجهی؛ از گل‌های صحرایی تا میراث گیلکی
مسعودی از معدود هنرمندانی بود که توانست میان موسیقی دستگاهی ایران و آواز محلی گیلکی پیوندی هنری و اصیل برقرار کند. او آخرین بازمانده دوره برنامه‌های رادیویی «گل‌های صحرایی» و «برگ سبز» به شمار می‌رفت و هم‌زمان بیشترین نقش را در ثبت و انتشار ترانه‌های گیلکی در دوران معاصر داشت.
آثار شناخته‌شده‌ای چون «گل پامچال»، «بنفشه گل»، «میرزا کوچک‌خان»، «کوراشیم» و «الله تی‌تی» از محبوب‌ترین آثار او هستند که بخش مهمی از حافظه شنیداری مردم گیلان و بسیاری از ایرانیان را شکل داده‌اند.
وی در گفت‌وگویی در سال ۱۳۹۶ اشاره کرده بود که اگرچه مردم او را با «بنفشه گل» شناخته‌اند، اما «الله تی‌تی» را به‌عنوان اثر متفاوت و نزدیک‌تر به هویت موسیقایی خود پیشنهاد می‌کند؛ قطعه‌ای که مرتضی حنانه بر اساس ملودی مسعودی ساخته بود.
همراهی با بزرگان موسیقی ایران
در طول بیش از پنج دهه فعالیت هنری، مسعودی با بسیاری از چهره‌های برجسته موسیقی ایران همکاری داشت؛ از جمله:
جلیل شهناز، اصغر بهاری، فرهنگ شریف، رضا ورزنده، مهدی خالدی، مرتضی حنانه، فرهاد فخرالدینی، مجید درخشانی، سیمین بهبهانی، شیون فومنی، نوذر پرنگ و دیگر هنرمندان شناخته‌شده.
حاصل این همکاری‌ها، مجموعه‌ای گسترده از آثار بود که بنا بر روایت‌ها شامل بیش از ۲۰۰ اثر فارسی و سنتی، ده‌ها برنامه رادیویی و بیش از ۲۵۰ ترانه گیلکی است.
پس از انقلاب؛ ادامه مسیر، بازگشت به صحنه و آلبوم‌های ماندگار
پس از انقلاب ۵۷ انتشار آثار او با محدودیت مواجه شد، با این حال مسعودی فعالیت خود را با تنظیم‌ها و اجراهای تازه ادامه داد. خواندن تیتراژ سریال «کوچک جنگلی» در دهه ۱۳۶۰ نقطه عطفی تازه در شناخت نسل جدید از صدای او بود.
او در دهه‌های بعدی در داخل و خارج از کشور کنسرت‌های متعددی اجرا کرد. نخستین کنسرت رسمی او پس از انقلاب در اوایل دهه ۱۳۸۰ و با همراهی ارکستر ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی در تالار وحدت برگزار شد. در سال ۱۳۹۵ نیز برای نخستین بار پس از سال‌ها در زادگاهش رشت روی صحنه رفت؛ کنسرتی که با استقبال گسترده مردم همراه شد.
از میان آلبوم‌های او، آلبوم «حالا چرا» با همکاری مسعود لاهیجی و مجید درخشانی، در جشنواره «موسیقی ما» عنوان بهترین آلبوم موسیقی سنتی سال را دریافت کرد.
وداع با یکی از تأثیرگذارترین صداهای موسیقی نواحی ایران
به گفته علی مسعودی‌نیا، فرزند این هنرمند، ناصر مسعودی پس از دوره‌ای بیماری در بیمارستان آریای رشت درگذشت. جزئیات مراسم تشییع و خاک‌سپاری او قرار است به‌زودی از سوی خانواده اعلام شود.
مسعودی که به «بلبل گیلان» شهره بود، با پشت‌سر گذاشتن بیش از هفت دهه فعالیت هنری، میراثی کم‌نظیر در موسیقی ایران و به‌ویژه موسیقی گیلان برجای گذاشت؛ میراثی که آثارش همچنان در حافظه شنیداری چند نسل از ایرانیان زنده است.
