با آغاز فصل پاییز، شیوع ویروس‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کووید-۱۹ شدت می‌گیرد. بسیاری از افراد هنوز تفاوت این بیماری‌ها را نمی‌شناسند و نمی‌دانند چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنند. آنفلوآنزا یکی از مهم‌ترین بیماری‌های ویروسی این فصل است که با علائم شدید و شروع ناگهانی خود می‌تواند خطرناک باشد. نوع A این ویروس سرعت انتقال بالایی دارد و به ویژه کودکان عامل اصلی گسترش آن هستند. شناخت علائم آن، تفاوت‌های آن با سرماخوردگی و راه‌های پیشگیری، به ویژه واکسیناسیون، برای محافظت از گروه‌های پرخطر بسیار ضروری است.
وضعیت شیوع ویروس‌های تنفسی
فصل پاییز به عنوان زمان اوج شیوع بیماری‌های ویروسی تنفسی شناخته می‌شود که برای کودکان، سالمندان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خطرناک است. ویروس‌هایی مانند رینوویروس، آنفلوآنزا، کووید-۱۹، روتاویروس و سینوزیت در این فصل شیوع بالایی دارند.
الگوی جهانی شیوع ویروس‌ها
امسال بیشتر اطلاعات از استرالیا به‌دست آمده است؛ جایی که هم‌اکنون سه ویروس آنفلوآنزای A، RSV و کرونا همزمان در گردش هستند. نکته مثبت این است که ویروس آنفلوآنزا تغییرات ژنتیکی نداشته و واکسن موجود همچنان با سویه در گردش منطبق است.
چرا انتقال آنفلوآنزا شدیدتر شده؟
پوشش واکسیناسیون ناکافی یکی از دلایل اصلی شیوع گسترده ویروس در کودکان و بروز موارد شدید در بزرگسالان است. اغلب موارد انتقال از سوی کودکان است، اما شدت بیماری در افراد مسن و کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند می‌تواند بسیار بالاتر باشد.
علائم آنفلوآنزا
یکی از ویژگی‌های کلیدی آنفلوآنزا شروع ناگهانی علائم است. این علائم شامل تب و لرز شدید، سردرد، سرفه خشک، بدن‌درد شدید، آبریزش بینی، گلودرد، بی‌اشتهایی و احساس فشار در ناحیه زیر جناق است. در برخی موارد نیز تهوع، استفراغ یا اسهال و خستگی زیاد مشاهده می‌شود. دوره کمون این ویروس بین ۱ تا ۴ روز است.
عوارض آنفلوآنزا
عوارض آنفلوآنزا می‌تواند ریوی یا خارج ریوی باشد. عوارض ریوی شامل پنومونی ویروسی و پنومونی باکتریال است، در حالی که عوارض خارج ریوی شامل سینوزیت، التهاب گوش میانی، التهاب تیروئید، تشدید دیابت و التهاب قلب است.
تفاوت آنفلوآنزا با سرماخوردگی و کووید-۱۹
تشخیص دقیق این بیماری‌ها گاهی دشوار است، اما یک تفاوت کلیدی وجود دارد: آنفلوآنزا با شروع ناگهانی علائم همراه است، در حالی که سرماخوردگی و کووید-۱۹ معمولاً با شروع تدریجی و علائم خفیف‌تری ظاهر می‌شوند.
واکسن آنفلوآنزا
در کشور سه نوع واکسن آنفلوآنزا در دسترس است که دو نوع خارجی و یک نوع ایرانی هستند. واکسیناسیون در کودکان زیر ۹ سال به دو دوز نیاز دارد و در سال‌های بعد تنها یک دوز کافی است. اولویت دریافت واکسن با گروه‌هایی مانند سالمندان، زنان باردار، بیماران دیابتی و افراد با سیستم ایمنی ضعیف است.
راه‌های پیشگیری غیر دارویی
شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون، ضدعفونی سطوح، اجتناب از تماس با افراد بیمار و استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ از جمله روش‌های موثر پیشگیری هستند.
روش‌های درمان آنفلوآنزا
درمان آنفلوآنزا شامل مراقبت‌های حمایتی و درمان دارویی است. مراقبت‌هایی مانند استراحت، مصرف مایعات گرم و ویتامین C می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. داروهای ضدویروس باید در ساعات اولیه شروع علائم مصرف شوند و فقط با تجویز پزشک مجاز به مصرف هستند. آنتی‌بیوتیک‌ها تنها در صورت بروز عفونت باکتریال تجویز می‌شوند.
