حداقل ۲۰ نفر در زلزله‌ای قدرتمند در شمال افغانستان جان باختند و صدها نفر زخمی شدند. مقامات محلی هشدار داده‌اند که آمار قربانیان با ادامه عملیات نجات افزایش خواهد یافت. این فاجعه درست قبل از زمستان رخ داده و بار انسانی و اقتصادی سنگینی بر دوش کشور تحمیل کرده است.
جزئیات زلزله
زلزله با بزرگی ۶.۳ ریشتر و عمق ۲۸ کیلومتر، حدود ساعت ۱ بامداد دوشنبه (۲۰:۳۰ یکشنبه به وقت GMT) نزدیک شهر مزارشریف — یکی از بزرگ‌ترین شهرهای افغانستان با جمعیتی حدود ۵۰۰ هزار نفر — رخ داد. سازمان زمین‌شناسی آمریکا (USGS) آن را در سطح هشدار نارنجی طبقه‌بندی کرده که نشان‌دهنده احتمال قربانیان قابل توجه است. کانون زلزله حدود ۳۶ کیلومتری شرق-جنوب شرقی مزارشریف در استان بلخ بود.
| شاخص | جزئیات |
|---|---|
| بزرگی | ۶.۳ ریشتر |
| عمق | ۲۸ کیلومتر (۱۷ مایل) |
| زمان وقوع | ۳ نوامبر ۲۰۲۵، ۱:۰۰ بامداد به وقت محلی |
| کانون | نزدیک مزارشریف، استان بلخ |
| شدت لرزه | تا VII (لرزش بسیار شدید، آسیب متوسط) در مناطق نزدیک |
آمار قربانیان و خسارات
- کشته‌ها: حداقل ۲۰ نفر (طبق گزارش‌های اولیه مقامات و وزارت بهداشت طالبان). در استان‌های بلخ و سمنگان (منطقه کوهستانی نزدیک مزارشریف) تلفات متعدد گزارش شده.
- زخمی‌ها: بیش از ۵۳۰ نفر (وزارت بهداشت طالبان)، از جمله ۲۵ مورد بحرانی. بیشتر آسیب‌ها ناشی از سقوط از ساختمان‌های بلند بوده است.
- خسارات ساختمانی: خانه‌های روستایی (ساخته‌شده از گل و چوب) فرو ریخته و ساکنان زیر آوار مانده‌اند. قطعی گسترده برق در سراسر کشور، از جمله کابل، به دلیل آسیب به خطوط برق از ازبکستان و تاجیکستان رخ داد. یک ریزش سنگی جاده اصلی کابل-مزارشریف را موقتاً بست، اما بازگشایی شد.
هاجی زاید، سخنگوی طالبان در استان بلخ، در X نوشت: «بسیاری زخمی شده‌اند، به‌ویژه در ناحیه شولگاره جنوب مزارشریف. آسیب‌ها عمدتاً سطحی است، اما گزارش‌هایی از جراحات جزئی و خسارات جزئی از همه نواحی استان داریم.»
آسیب به مسجد آبی مزارشریف
یکی از نمادهای فرهنگی افغانستان، مسجد آبی (بنای قرن ۱۵ میلادی و محل زیارت شیعیان، حاوی مقبره امام علی بن ابیطالب)، آسیب دیده است. ویدیوهای منتشرشده در X نشان‌دهنده آوار در محوطه مسجد، ریزش کاشی‌های فیروزه‌ای از مناره‌ها و آسیب به دیوارها و کتیبه‌های تاریخی است. این مسجد محلی برای نماز و جشن‌های مذهبی است و آسیب به آن ضربه‌ای فرهنگی به شمار می‌رود.
خالد زادران، سخنگوی پلیس کابل، در X نوشت: «پلیس وضعیت را به دقت نظارت می‌کند.»
واکنش‌ها و کمک‌های بین‌المللی
- دولت طالبان: سازمان‌های دولتی در حال ارسال کمک هستند. سخنگوی ارشد طالبان، ذبیح‌الله مجاهد، در X نوشت: «زلزله باعث تلفات و خسارات مالی شده؛ سازمان‌ها برای کمک‌رسانی تلاش می‌کنند.»
- هند: وزیر امور خارجه اس جیشانکار تسلیت گفت و ۱۵ تن مواد امدادی ارسال کرد. بحث‌هایی درباره روابط دوجانبه با وزیر خارجه افغانستان، مطقی، در جریان است.
- سازمان‌ها: هلال احمر افغانستان و صلیب سرخ در عملیات نجات فعال‌اند. سازمان Save the Children هشدار داد که این زلزله بار انسانی را قبل از زمستان (با دمای زیر صفر) افزایش داده.
در X، کاربرانی مانند حبیب غفاری (پزشک افغانستانی) نوشتند: «از زلزله ویرانگر مزارشریف و سمنگان عمیقاً ناراحتم. افکارم با قربانیان است؛ مجروحان زود خوب شوند.»
زمینه: افغانستان و زلزله‌های مکرر
افغانستان به دلیل قرارگیری بر گسل‌های متعدد (محل برخورد صفحات هندی و اوراسیا) بسیار مستعد زلزله است.
- آگوست ۲۰۲۵: زلزله ۶.۰ ریشتری در شرق کشور بیش از ۲۲۰۰ کشته برجای گذاشت؛ خانه‌های گلی روستایی فرو ریختند.
- چالش‌ها: شبکه ارتباطی ضعیف، زیرساخت‌های غیرمقاوم (ساختمان‌های بتنی و آجری ضعیف) و کاهش کمک‌های خارجی (به دلیل سیاست‌های ترامپ و اروپا) نجات را دشوار می‌کند. صدها مرکز بهداشتی تعطیل شده و زمستان در راه است.
علی لطیفی، خبرنگار افغانستانی، در X نوشت: «نرخ مجروحان را نباید نادیده گرفت»
