شایعات درباره سلامتی ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور ۷۳ ساله روسیه، و ادعاهای استفاده از بدل بار دیگر در رسانههای غربی بالا گرفته است. از نشانههای ظاهری غیرعادی در دستان پوتین تا تحلیلهای هوش مصنوعی درباره وجود بدلهای ثابت، این گزارشها فضای گمانهزنیها را داغ کردهاند. اما کرملین این ادعاها را «جعلی» و «فریب» خوانده و آنها را بخشی از تلاشهای رسانهای برای تضعیف پوتین میداند. در این مقاله، به بررسی آخرین شایعات، شواهد ادعایی و واکنشهای رسمی میپردازیم.
شایعات جدید درباره سلامتی پوتین
طبق گزارش دیلی میل در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۵، در دیدار اخیر پوتین با رئیس جنبش میهن سالم روسیه برای بحث درباره ممنوعیت احتمالی سیگارهای الکترونیکی، نشانههای ظاهری در دست راست او توجه رسانههای غربی را جلب کرد. این گزارشها ادعا میکنند:
- رگها و تاندونهای برجسته و پوست نازک و چروکیده روی دست پوتین بهوضوح دیده میشد.
- پوتین با حالتی عصبی انگشتانش را تکان میداد و زیر آستین کتش مشت میکرد.
این مشاهدات به گمانهزنیهایی درباره وضعیت سلامتی او دامن زده، از جمله احتمال بیماریهای مرتبط با پیری، استرس شدید یا حتی سرطان. برخی رسانهها این نشانهها را به عوارض داروهای خاص یا درمانهای پزشکی مانند شیمیدرمانی نسبت دادهاند، هرچند هیچ مدرک پزشکی تأییدشدهای وجود ندارد.
این شایعات دو ماه پس از دیدار پوتین با شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، در اکتبر ۲۰۲۵ مطرح شدهاند، جایی که آنها درباره نوآوریهای بیولوژیکی برای افزایش طول عمر تا ۱۵۰ سال گفتوگو کردند. برخی تحلیلگران غربی این مکالمه را نشانهای از نگرانی پوتین درباره سلامت خود تفسیر کردهاند، در حالی که کرملین آن را بخشی از همکاریهای علمی دوجانبه خوانده است.
واکنش کرملین: دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، این گزارشها را «اخبار جعلی» و «فریب» توصیف کرد و تأکید کرد که پوتین در سلامت کامل است. او این شایعات را به تلاشهای غرب برای تضعیف جایگاه پوتین در بحبوحه جنگ اوکراین نسبت داد. پسکوف اظهار داشت: «این داستانها فقط لبخند به لب میآورند.»
شایعات استفاده از بدل: از کورسک تا تحلیل هوش مصنوعی
شایعات درباره استفاده پوتین از بدل نیز به موازات بحثهای سلامتی او شدت گرفته است. برخی از ادعاهای اخیر عبارتاند از:
- بازدید از کورسک: پس از حمله اوکراین به منطقه مرزی کورسک در اوت ۲۰۲۵، برخی رسانهها مدعی شدند پوتین شخصاً به این منطقه سفر نکرده و از بدل استفاده کرده است. شواهد ادعایی شامل چهره لاغرتر، اندام متفاوت و استفاده از یادداشتهای دستنویس بهجای یادداشتهای چاپی با فونت بزرگ بود که برخلاف عادت همیشگی پوتین است.
- تحلیل هوش مصنوعی ژاپنی: پژوهشگران ژاپنی با استفاده از فناوری تشخیص چهره و تحلیل صوتی سخنرانیهای پوتین ادعا کردهاند که او از دو بدل ثابت استفاده میکند. آنها تفاوتهایی در حرکات بدن، شکل گوشها و ویژگیهای صورت را بهعنوان شواهد مطرح کردهاند. این تحلیلها به تئوریهای توطئه دامن زده که پوتین ممکن است مرده یا ناتوان باشد و با بدل جایگزین شده است.
اظهارات پوتین درباره بدل: در فوریه ۲۰۲۰، پوتین در پاسخ به سؤال یک خبرنگار تاس که پرسید «آیا واقعاً خودتان هستید؟»، تأیید کرد که خودش است، اما فاش کرد که در دوران مبارزه با تروریسم، نیروهای امنیتی پیشنهاد استفاده از بدل را برای حفاظت از او مطرح کرده بودند که او رد کرد. او گفت: «من هرگز از بدل استفاده نکردم.»
واکنش کرملین: پسکوف این شایعات را «شایعهای مضحک» خواند و گفت: «این ادعاها هیچ پایه و اساسی ندارند و فقط برای سرگرمی رسانهای مطرح میشوند.» او تأکید کرد که پوتین شخصاً در تمام رویدادهای رسمی حضور دارد.
زمینههای شایعات: جنگ روانی یا واقعیت؟
شایعات درباره سلامتی پوتین و استفاده از بدل از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ شدت گرفته است. این شایعات اغلب توسط منابع غربی، اوکراینی یا کانالهای تلگرامی مانند General SVR مطرح میشوند که ادعاهای جنجالی اما بدون مدرک درباره بیماریهای پوتین (از جمله سرطان تیروئید، پارکینسون یا حتی مرگ او در اکتبر ۲۰۲۳) منتشر کردهاند.
چرا این شایعات ادامه دارند؟
- محرمانگی کرملین: پوتین اطلاعات کمی درباره زندگی شخصی و سلامتیاش منتشر میکند و رسانههای روسیه به شدت تحت کنترل هستند. این خلأ اطلاعاتی، فضا را برای گمانهزنی باز میگذارد.
- جنگ روانی اوکراین و غرب:ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در مارس ۲۰۲۵ ادعا کرد که پوتین «بهزودی خواهد مرد» و حتی در ژانویه ۲۰۲۳ پرسید که آیا پوتین هنوز زنده است. این اظهارات بخشی از تلاشها برای تضعیف تصویر «مرد قوی» پوتین است.
- تحلیلهای بصری: رسانهها و تحلیلگران غربی با بررسی دقیق ویدئوهای پوتین، نشانههایی مانند لرزش دست، صورت پفکرده یا حرکات غیرعادی را به بیماریهایی مانند پارکینسون یا سرطان نسبت میدهند. اما کارشناسان پزشکی تأکید دارند که این مشاهدات بدون معاینه بالینی قابلاعتماد نیستند.
- سن پوتین: در ۷۳ سالگی، طبیعی است که نشانههای پیری مانند چروک پوست یا ضعف جسمانی در پوتین دیده شود، اما این بهمعنای بیماری جدی نیست.
شواهد رد شایعات:
- اظهارات مقامات غربی:ویلیام برنز، رئیس سابق CIA، در سال ۲۰۲۲ گفت که پوتین «بیش از حد سالم» است. ریچارد مور، رئیس MI6، نیز اعلام کرد که هیچ مدرکی دال بر بیماری جدی پوتین وجود ندارد.
- فعالیتهای پوتین: پوتین در سال ۲۰۲۵ سفرهای متعددی به چین، هند و مناطق مختلف روسیه داشته و در جلسات طولانی شرکت کرده است، که با تصویر یک فرد ناتوان همخوانی ندارد.
- تحلیلهای علمی: مطالعهای در سال ۲۰۱۵ توسط پزشکان هلندی در British Medical Journal نشان داد که حرکات غیرعادی دست راست پوتین و برخی مقامات روس، نتیجه آموزش نظامی KGB برای دسترسی سریع به سلاح است، نه نشانه بیماری.
پیامدها و چشمانداز
شایعات درباره سلامتی پوتین و استفاده از بدل، بیش از آنکه مبتنی بر شواهد باشند، بخشی از جنگ روانی غرب و اوکراین برای تضعیف جایگاه او در داخل و خارج روسیه است. این شایعات میتوانند:
- بیثباتی سیاسی: گمانهزنی درباره مرگ یا ناتوانی پوتین، بحثهایی درباره جانشینی او را برمیانگیزد، در حالی که هیچ فرآیند مشخصی برای انتقال قدرت در روسیه وجود ندارد.
- تأثیر بر جنگ اوکراین: این شایعات ممکن است تلاشی برای کاهش روحیه نیروهای روس یا فشار بر کرملین برای مذاکره باشد.
- افزایش تنشها: کرملین این گزارشها را بخشی از «پروپاگاندای غربی» میداند و ممکن است به اقدامات تلافیجویانه در حوزه رسانهای یا نظامی منجر شود.
