شب آرزوها، که در بین مسلمانان با نام لیلة الرغائب شناخته میشود، یکی از شبهای مهم در تقویم اسلامی است که در اولین شب جمعه ماه رجب قرار دارد. این شب بهویژه در میان مسلمانان شیعه دارای فضیلت خاصی است و با دعا و عبادتهای ویژهای همراه است. شب آرزوها به عنوان شبی که درهای رحمت و بخشش الهی به سوی بندگان گشوده میشود، شناخته میشود و بسیاری از مسلمانان در این شب برای رسیدن به خواستههای خود، از خداوند درخواستهای ویژهای دارند. در این مقاله به توضیح شب آرزوها و فلسفه آن پرداخته و همچنین به بررسی واقعیت وجود آن خواهیم پرداخت.
شب آرزوها چه شبی است؟
لیلة الرغائب (عبارتی عربی به معنی: «شب رغبتها، اشتیاقها و بخششها») در تعطیلات اسلامی، به نخستین شب جمعه ماه رجب گفته میشود. واژه «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی است که مورد رغبت و میل است و همچنین به معنای عطا و بخشش فراوان نیز میآید. بنابراین، این شب را میتوان به عنوان شبی که در آن انسانها به شدت به دعا و آرزوهای خود رغبت دارند و از خداوند برای بخشش و رحمت میخواهند، معرفی کرد. در شب آرزوها، درهای رحمت الهی به سوی زمینیان گشوده شده است و فرصتی استثنایی برای بندگان فراهم میشود تا از خداوند برای بخشش گناهان و برآورده شدن خواستهها درخواست کنند.
فلسفه شب آرزوها چیست؟
لیلة الرغائب به معنای شبی است که هم میل و توجه به آن بسیار است و هم شبی است که در آن عطا و بخشش خداوند بسیار است. این معنا با توجه به روایتی که در فضیلت این شب نقل شده، اثبات میشود. در این شب، فرشتگان از خداوند درخواست بخشش برای فرد روزهدار ماه رجب را میکنند و خداوند به آنها پاسخ مثبت میدهد. بنابراین، فلسفه شب آرزوها را میتوان در این نکته دانست که در این شب، انسانها به درخواست از خداوند میپردازند و درهای رحمت به روی آنها باز میشود.
آیا شب آرزوها واقعیت دارد؟
در مورد واقعیت شب آرزوها و لیلة الرغائب، باید گفت که روایات متفاوتی درباره آن وجود دارد. برخی از منابع شیعی مانند کتاب «اقبال الاعمال» سید بن طاووس، شب آرزوها را به عنوان شبی پر فضیلت معرفی کردهاند. با این حال، در برخی از منابع اهل سنت، این روایت ساختگی دانسته شده است. ابن جوزی و محیالدین نووی از جمله کسانی هستند که این روایت را جعلی معرفی کردهاند. اما برخی از فقها از جمله آیتالله مکارم شیرازی بر این باورند که اعمال این شب به قصد رجاء (امید به ثواب) میتواند جایز باشد، حتی اگر این روایت سند صحیحی نداشته باشد.
در نهایت، میتوان گفت که با توجه به نظرات مختلف، اگرچه ممکن است برخی از احادیث ضعیفالاسناد باشد، اما در عمل، انجام اعمال شب آرزوها به قصد رجاء جایز است و بسیاری از مسلمانان این شب را فرصتی برای دعا و نزدیک شدن به خداوند میدانند.
